Tijdens de lange formatie vorig jaar had een collega naast het koffiezetapparaat hier op de ambassade een lijstje opgehangen, waar we allemaal onze voorspellingen over beleid en poppetjes mochten opschrijven.  

En voor diplomaten in buurland België is dat allemaal nog relevanter. Want bijna alle ministers en staatssecretarissen hebben zaken te doen in België en bij de gewesten (Vlaanderen, Wallonië, Brussels-Hoofdstedelijk-Gewest) en komen hier vaak langs. 

Coalitieakkoord

Toen was daar op 15 december 2021 het Nederlandse coalitieakkoord. Onze Belgische vrienden lazen dat zeer aandachtig. Ik stuurde het aan een Belgische minister die mij antwoordde: “u hoort op de achtergrond geluid, ik ben de tekst al aan het uitprinten”. Van andere politici hoorde ik een zekere bewondering over de “diepe Nederlandse zakken”, want het nieuwe kabinet maakt €25 miljard vrij voor stikstofbestrijding en natuurherstel, €35 miljard voor energie en klimaat en nog eens €10 miljard voor extra defensie-uitgaven. Ook de constructieve toonzetting in het regeerakkoord over het Nederlandse Europabeleid viel veel Belgen op. Ja, dat coalitieakkoord oogstte veel complimenten bij de zuiderburen. De vraag was daarna wel meteen: wie worden dan de ministers?

Bordes

De namen kenden wij op 10 januari 2022. Toen stond het nieuwe kabinet op het bordes van het Paleis in Den Haag. Wij hadden al een voorwaarschuwing gekregen. En wat wij als ambassade beoogde, lukte: binnen 24 uur was de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken -Wopke Hoekstra- welkom in Brussel voor een kennismaking met zijn Belgische evenknie, Sophie Wilmès. Hij dineerde met haar in het Egmont Paleis. Het was een belangrijk gesprek: over Rusland, MH17, Europa, Mensenrechten, Infrastructuur en Afrika. Allemaal dossiers waar wij nauw met België optrekken. 

Ik twitterde: “Zijn eerste buitenlandse bezoek. Aan België. En zo hoort het, want we zijn buren en vrienden”. Het is inderdaad een oude diplomatieke traditie dat een nieuwe Nederlandse minister als eerste Brussel bezoekt. Je gaat immers eerst bij je naaste familie langs. 

Ministers en staatssecretarissen

Ministers Hoekstra en Wilmès openden dus het bal. Daarna volgden vele bilaterale kennismakingsgesprekken. Ministers Dedonder en Ollongren, Ministers Kaag en Van Peteghem (twee keer zelfs al), Ministers Verlinden en Yeşilgöz, Ministers Wilmès en Schreinemacher die over handel spraken. Staatssecretarissen voor Asiel & Migratie Mahdi en Van Rij, Ministers Van Quickenborne en Weerwind, Ministers Jetten en Van der Straeten, over hoge energieprijzen. De bewindspersonen belast met digitalisering, Mathieu Michel en Alexandra van Huffelen, spraken elkaar per zoom onder meer over fake news na de Russische aanval op Oekraïne. 

Maar ook op Vlaams niveau werden zaken gedaan. 

Minister Jetten sprak lang met de Vlaamse minister Zuhal Demir over klimaattransitie en energie. Staatssecretaris Heijnen en Minister Peeters wisselden van gedachten over onder meer spoordossiers. En minister Demir en minister Van der Wal stemden af over het (per definitie) grensoverschrijdende stikstofdossier -dat zo’n grote maatschappelijke opgave is in Vlaanderen en Nederland. 

Ik maakte voor u een kleine collage van de protocollaire momenten. Zie hieronder:

​
Bij al deze gesprekken en bezoeken zijn deze ambassade en het consulaat-generaal in Antwerpen nauw betrokken. Natuurlijk in logistieke zin: wie moet waar zijn? Hoe zit het met vervoer? etc.

Maar ook inhoudelijk: wij bereiden de agenda’s voor samen met de Belgische kabinetten, we identificeren mogelijkheden voor samenwerking, en we schrijven voorafgaand aan het gesprek altijd een scene setter voor de Nederlandse bewindspersoon, waarin wij onversneden een analyse geven van kansen en -als het nodig is- ook het krachtenveld beschrijven. Zo zijn onze politici goed voorbereid, ook op soms lastige en langslepende dossiers. 

Er is geen land ter wereld waar de nieuwe Nederlandse ministers sinds hun aantreden collectief al zo veel contact mee hebben gehad als met België (en Vlaanderen). 

En zo hoort het ook. Temeer nog dezer dagen als veiligheid en stabiliteit in ons deel van de wereld ernstig worden bedreigd.

We zijn buren, vrienden en partners. En dat bewijzen we elke dag.

Pieter Jan Kleiweg de Zwaan
Ambassadeur